روزهای سرنوشت ساز در انتظار مرکل

سران ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا فردا گردهم خواهند آمد تا سیاست های خود را در رابطه با موج پناهجویان که در سالهای اخیر در پی بحران های سوریه، لیبی و نقاط دیگر خاورمیانه به سوی کشورهای اروپایی رو به افزایش گذاشته است، تبیین کنند.
در این ساعات، سئوال اصلی برای تحلیل گران سیاسی آلمان این است که آیا صدراعظم این کشور مانند گذشته موفق خواهد شد تا سایر کشورهای عضو اتحادیه را در رابطه با سیاست های مهاجرتی خود قانع کند و حرف خود را بر کرسی نشانده و آنها را با خود همراه سازد؟ یا اینکه در صورت عدم توفیق، تبعات این امر برای وی و کابینه اش چه خواهد بود؟
این سئوال دشواری است که کمتر کسی قادر به دادن پاسخی قطعی به آن است. معضل پناهجویان همواره یکی از موارد اختلاف بین اعضای اتحادیه اروپا بوده است ولی در مقطع کنونی این اختلاف نظر شدت پیدا کرده و برخی از تحلیلگران و حتی خود سیاستمداران اروپایی حتی پا را فراتر گذاشته و زمزمه های «خطر فروپاشی اتحادیه اروپا» را سر داده و در این مورد هشدار داده اند. یکی از اظهارنظرهای اخیر نیز مربوط «مارتین شولتز» رییس آلمانی پارلمان اروپا بود که در رابطه با از هم پاشیده شدن اتحادیه اروپا هشدار داده بود.
به نوشته رسانه های آلمان، مرکل از زمان شروع زمامداری خود تا کنون تا این حد تنها نبوده و روزهای سرنوشت سازی را پیش رو دارد که نه تنها در مورد آینده سیاسی خود بلکه در رابطه با دورنمای اتحادیه اروپا نیز می توانند تعیین کننده باشد. پیش بینی ها مبنی بر این است که بیشتر کشورهای عضو اتحادیه اروپا از طرح «آنگلا مرکل» مبنی بر پذیرش بیشتر پناهجویان حمایت نخواهند کرد. 
با وجود این، گمان بر این است که در صورتی که «مرکل» در آخرین لحظات بتواند با سران اتحادیه اروپا به یک توافق در رابطه با معضل پناهجویان برسد، این می تواند پیروزی مهمی برای دولت وی در آستانه انتخابات ایالتی ۱۳ مارس تلقی شده و احتمالاً پیروزی دوباره حزب وی را نیز در پی داشته باشد. انتخابات ایالتی پیش رو در واقع محکی برای سیاست های مرکل و سنجش طرز فکر مردم در این رابطه است ولی دلایلی برای خوشبین بودن وجود ندارد.
اختلاف نظرها بر این است که چطور می شود مشکل پناهجویان را حل کرد و مرکل به دنبال حل ریشه های این مشکل در خاورمیانه است ولی به نظر نمی آید که اوضاع سوریه به این زودی سر و سامان گرفته و موج پناهجویان به سوی اروپا متوقف شود. «مرکل» می خواهد که ترکیه نقش کلیدی در توقف موج پناهجویان به سوی اروپا بازی کند ولی به رغم قول مقامات این کشور، تحلیلگران معتقدند ترکیه بعید است بتواند نقش موردنظر مرکل برای جلوگیری از ورود پناهجویان را ایفا کند. 
آنها دو دلیل را در این رابطه مطرح می کنند: اول اینکه ترکیه خود در مناقشات موجود در سوریه دخیل است و دوم اینکه ترکیه با وجود وعده های کمک مالی از سوی اتحادیه اروپا، تاکنون بسیار با اکراه نقش کمک ساز را ایفا کرده است.
از سوی دیگر، یکی از اختلافات نظرهای اصلی کشورهای اتحادیه اروپا نحوه و میزان توزیع پناهجویان در بین کشورهای عضو است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال گذشته میلادی به توافقی برای تقسیم ۱۶۰ هزار پناهجو رسیده بودند؛ توافقی که تاکنون به اجرا در نیامده است. به عنوان مثال، فرانسه که یکی از نزدیک ترین شرکای آلمان بوده، حاضر نشده است بیشتر از ۳۰ هزار نفر پناهجویی را که قبول کرده بود، بپذیرد.
آنچه که بسیاری از کشورهای اروپایی اعلام می کنند این است که آلمان با بازکردن مرزهای خود این مشکل را به وجود آورده و خود نیز باید این مشکل را حل کند. اکنون نیز برخی سیاستمداران اروپایی با صراحت می گویند که اگر مرکل نتواند این مشکل را حل کند باید برای دریافت رای اعتماد مجدد به پارلمان آلمان برود که البته «اشتفان زایبرت» سخنگوی دولت اعلام کرده است که این مساله موضوعیت ندارد.
از سوی دیگر، کشورهای اروپای شرقی نیز اعلام کرده اند که حاضر به پذیرش پناهجویان نیستند. دولت آلمان همچنان امیدوار است که با کشورهای اروپای شرقی بر سر پذیرش پناهجویان که قبلا اعلام کرده بودند بخشی از آنها را قبول می کنند، به توافق برسد. صدر اعظم آلمان ظاهرا درصدد است تا از اهرم فشار کاهش کمک های مالی این کشور به اتحادیه اروپا که در نهایت به کشورهای اروپای شرقی عضو اتحادیه اروپا تعلق می گیرد، استفاده کند. 
در این رابطه «روزنامه زود دویچه زایتونگ» می نویسد که روز پنجشنبه در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اروپا یک اجلاس ویژه متشکل از ۱۱ کشور از جمله فرانسه نیز برگزار خواهد شد. در این اجلاس کشورهای شرکت کننده باید آمادگی خود را با ترکیه در حفاظت از مرزهای اتحادیه اروپا اعلام کنند.
به عقیده تحلیلگران، به هر حال اگر مرکل در بعد داخلی در انتخابات سه ایالت آلمان موفقیت کسب کند باز هم در آینده نزدیک با مشکل مواجه خواهد شد و تثبیت مواضع وی فقط تا اوایل تابستان دوام خواهد آورد. بعد از آن انتظار می رود که با شروع فصل گرما، موج سرازیرشدن پناهجویان به سوی اروپا و به ویژه آلمان از سر گرفته شود و این امر بار دیگر مرکل را با مشکل مواجه خواهد ساخت. این در حالی است که اگر مرکل در انتخابات سه ایالت ناکام بماند، بحث جانشین سازی وی با صراحت بیشتری مطرح خواهد شد.
پیش بینی نمی شود که مرکل به درخواست منتقدانش مبنی بر بستن مرزها تن در دهد زیرا در این صورت اعتبار وی زیر سئوال خواهد رفت و به نظر می رسد که وی ترجیح می دهد سقوط کند تا اینکه اعتقاد خود را مبنی بر یک اروپای بدون مرز کنار بگذارد.
نکته حائز اهمیت این است که مرکل بسیار پیش از اینکه بحران پناهجویان شروع شود روی این نکته تاکید کرده بود که به صندلی خود نچسبیده و اگر زمان آن فرا برسد وی و نه حزبش در مورد سرنوشت سیاسی خود تصمیم خواهد گرفت. 
رسانه های آلمان قبلا به این شایعه دامن زده بودند که مرکل در سال ۲۰۱۷ دیگر خود را برای صدراعظمی این کشور کاندیدا نخواهد کرد و به دنبال کاندیداتوری برای دبیرکلی سازمان ملل متحد است.