موسسات غیرپاسخ‌گو به دولت؛ سرنوشت جنجالی‌ترین بند بودجه به کجا رسید؟

جدول ۱۷ قانون بودجه، از جنجالی‌ترین بخش‌های لایحه بودجه است که در چند سال اخیر حرف و حدیث‌های بسیاری را برانگیخته؛ جدولی که براساس آن، ده‌ها موسسه خصوصی از دولت بودجه می‌گیرند. موسساتی که هیچ نظارتی بر آن‌ها وجود ندارد و در برخی موارد دقیقا مشخص نیست این پول صرف چه کاری می‌شود.
غلامعلی جعفرزاده، نماینده مجلس در این خصوص می‌گوید: «در این جدول مجموعه‌هایی قرار دارد که نمی‌شود اصلا سر در آورد این مجموعه پول را برای چه گرفته است و حتی حاضر نیستند گزارش دهند.». هر سال برخی از نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند تا این جدول را از لایحه بودجه حذف کنند، اما این تلاش‌ها هیچ‌گاه به نتیجه نرسیده است.
کمک به برخی موسسات غیردولتی از اوایل دهه ۸۰ به قانون بودجه اضافه شد و در ابتدا فقط شامل چند موسسه مهم فرهنگی بود، اما در سال‌های پایانی دهه ۸۰، به شکل غیرمتعارف هم تعداد این موسسات زیاد شد و هم رقم پرداختی به آن‌ها افزایش پیدا کرد. جمع ارقام پرداختی به این موسسات در اواخر دولت احمدی‌نژاد به ۹۰۰میلیارد تومان رسیده بود.
البته در سال‌های اخیر این جدول انضباط بیشتری پیدا کرده و این رقم به ۲۳۰میلیارد تومان کاهش یافته، اما انتقادات به آن هم‌چنان ادامه دارد.

اما این‌که این موسسات چطور توانستند برای خود ردیف بودجه اختصاصی بگیرند، محل سوال است. یکی از مسئولان سازمان برنامه و بودجه معتقد است: سازمان برنامه در سال‌های اخیر تنها توانسته این جدول را کوچک‌تر و منضبط‌تر کند، اما همچنان ردیف بودجه برخی موسساتی که عملکرد آن‌ها روشن نیست، حفظ شده است. بنا به گفته وی، حتی اگر سازمان برنامه نیز این جدول را حذف کند، در مجلس دوباره اضافه می‌شود.
غلامعلی جعفرزاده، نماینده مجلس می‌گوید: مراکزی که گزارش نمی‌دهند و دستگاه‌های نظارتی نمی‌توانند روی کار آن‌ها نظارت کنند، بنابراین پولی که می‌تواند ده‌ها جا هزینه شود، مشخص نیست.
البته به گفته نایب‌رئیس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس، جدول شماره ۱۷ از لایحه بودجه سال ۹۷ حذف شده است. وی تصریح‌کرد: بودجه تمامی دستگاه‌های موازی‌کار زیرنظر وزارتخانه فرهنگ می‌رود.
وی تصریح کرد: تعدد دستگاه‌های فرهنگی موازی که بودجه مستقل دریافت می‌کنند، یکی از بزرگترین دغدغه‌های فرهنگی کشور در سال‌های اخیر به شمار می‌رود؛ چرا که هیچ دستگاه سیاست‌گذار مشخصی نیز پاسخ‌گوی عملکرد آن‌ها نبود، اما وزیر فرهنگ در آخرین دیدار خود با نمایندگان اعلام کرد در لایحه بودجه سال آینده بودجه تمامی این دستگاه‌های موازی‌ کار با وزارت فرهنگ ذیل این وزارتخانه آمده است.
نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: با حذف جدول معروف شماره ۱۷، که شامل بودجه‌‌ریزی برای برخی ازدستگاه‌های فرهنگی است، از لایحه بودجه سال ۹۷ به یقین اتفاق بسیار خوشایندی برای حوزه فرهنگ رخ داده است.
جعفرزاده بابیان این‌که این تصمیم با توجه تنگنا‌های اقتصادی موجود درکشورو ضرورت خارج کردن حوزه فرهنگ از انفعال از اهمیت بسیاری برخوردار است، افزود: بر این ‌اساس دیگر برای این دستگاه‌ها بودجه‌ریزی مستقیم نخواهد شد، بلکه بودجه آن‌ها دراختیار وزرات فرهنگ قرارگرفته و این وزارتخانه برحسب صلاح‌دید خود به آن‌ها بودجه خواهدداد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: از آن‌جا که این دستگاه‎ها عموما به مراکز قدرت متصل هستند و این بودجه با عنوان کمک به دستگاه‌های مذکور پرداخت می‌شود، سازمان‌های نظارتی همچون دیوان محاسبات حق نظارت بز نحوه صرف این بودجه را نیز نداشتند.