پولی که با معامله ۲ پیتزا جهانی شد

معاملات بیت‌کوین، در دوسال گذشته، هر ماه در حال رکوردزنی است. گزارش‌ها از بازار جهانی نشان می‌دهد، هم‌اکنون قیمت بیت‌کوین از مرز ۸۰۰۰ دلار عبور کرده است.
پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که بیت‌کوین به زودی پول قدرتمندی خواهد شد. اگرچه در ایران هنوز دستورالعمل قانونی مشخصی برای این معاملات وجود ندارد، اما به گفته ناصر حکیمی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی قرار است سند مربوط به ارزهای دیجیتال تا پایان نیمه نخست سال آینده نهایی شود. آن‌طور که حکیمی تشریح کرده، این ارزها (بیت‌کوین) یک عدم اطمینان و ریسک بالا را به‌وجود آورده و سبب شده تا بانک‌های مرکزی جهان از جمله ایران را دچار تردید کند که آیا می‌توان ذخایر را در قالب این ارزها نگهداری کرد یا خیر.
او البته هشدار داده که با توجه به نوسان شدید ارز دیجیتال، هنوز این ارز به طور رسمی از سوی بانک مرکزی شناخته نشده و ریسک خرید این نوع ارزها بالاست. به گفته او تا زمانی که سیاستگذاری نکنیم، نمی‌توانیم آن را ممنوع اعلام کنیم اما می‌توانیم به مردم هشدار هشدار دهیم.

بیت کوین از کجا آمد؟
سال ۲۰۰۸ بیت‌کوین جای خود را در میان بحث و جدل‌های اقتصاددانان جهان گشود. پول دیجیتالی که به سبب ویژگی‌های منحصربه فرد متمایزش از پول سنتی، می‌تواند فارغ از کنترل، هدایت و نظارت هر دستگاه و تشکیلات قانونی نظارت مالی به کار خود ادامه دهد و مبادلات بی‌واسطه را بعد از قرن‌ها بار دیگر به صحنه یک نظام جهانی بازگرداند.
بیت‌‌کوین را می‌توان نسخه‌ای آنلاین از ترازنامه قرارداد که در آن معاملات با کاستن از یک حساب و افزودن بر حسابی دیگر ثبت می‌کند.
مفهوم بیت‌کوین اولین بار در یک مقاله دانشگاهی در اواخر سال ۲۰۰۸ توسط کسی که خود را ساتوشینا کاموتو می‌خواند، به جهان معرفی شد. این مقاله پیشرفتی در رمزنویسی را توضیح می‌داد که اجازه می‌داد پرداخت‌های از یک طرف معامله به طرف دیگر آنلاین بدون عبور از یک نهاد مالی، مستقیما ارسال شوند.
در ماه‌های نخست سال ۲۰۰۹، ناکاموتو نرم‌افزار منبع بازش راکه این مفهوم را به اجرا می‌گذاشت منتشرکرد و شبکه تک ‌به تک بیت‌کوین را راه انداخت. پس از راه افتادن این شبکه، برنامه‌نویسان داوطلبی از سراسر جهان شروع به همکاری با ناکاموتو کردند تا پروتکل بنیادین نرم‌افزار را بیش از پیش توسعه دهند.
ناکاموتو تا اواسط سال ۲۰۱۰ از شرکای فعال این همکاری گسترده بود، و پس از آن پروژه را به یکی دیگر از شرکا به نام گوین آندرسن سپرد.
در ابتدا، بیت‌کوین بیشتر در میان گروهی کوچک از رمزنویس‌ها و دیوانگان فن‌آوری جلب توجه کرد، کسانی که این پول را مدام میان خود جابه‌جا می‌کردند و حتی کمی از پولش آن را می بخشیدند تا اعضا و کاربران جدید جذب کنند. ارزش اولیه این پول چند پنی بیشتر نبود؛ مثلا اولین خرید ثبت شده عموما با بیت ‌کوین در ماه می ۲۰۱۰ رخ داد؛ زمانی که یک کاربر بابت دو پیتزا ۱۰هزار بیت‌کوین به کاربری دیگر پرداخت.
پس از آن بازرگانان و صاحبان کسب وکار، از رستوران‌ها گرفته تا فروشگاه‌های اینترنتی در سال ۲۰۱۰ شروع به پذیرش بیت‌‌کوین، به عنوان روشی از پرداخت کردند. اما حالا شرکت‌های بزرگی چون وردپرس و رددیت بیت‌کوین را قبول می‌کنند. همزمان که تقاضا رشد می‌کند و بازار بیت‌کوین توسعه می‌یابد، نرخ برابری ارز آن هم افزایش می‌یابد.
هم‌اکنون آخرین قیمت این واحد پولی به مرز ۸۰۰۰ دلار سیده؛ این افزایش در ماه‌های اخیر صورت گرفته است. ابتدای ۲۰۱۶ برابری بیت‌کوین به دلار حدود ۵هزاردلار بود. اما تقاضا برای خرید این پول و افزایش میزان معاملات، قیمت آن را بالا برده است.
هر حباب قیمتی بیت‌کوین با اقبال و توجه رسانه‌ها همراه بوده است، و همین موضوع سبب کاربران جدید و در نتیجه تقاضای جدید شده است. در این چرخه‌های شهرت و جنجال خبری، تعداد زیادی از سفته‌بازان پول خود را از بازار خارج کرده و واحد پولی را به لرزه انداختند. این‌چنین انعطاف‌پذیری تعجبی ندارد.
بخش بزرگی از بیت‌کوین‌های موجود درحال حاضر در قالب سرمایه‌گذاری‌ای بلندمدت هستند، لذا بازار نقدپذیری چندانی ندارد. هرچه تعداد کسانی که از بیت‌کوین برای خریدهای روزانه استفاده می‌کنند افزایش می‌یابد، نرخ برابری آن با ارز هم افزایش خواهد یافت.

بیت‌کوین چطورکار می‌کند؟
تا اختراع بیت‌کوین، پرداخت‌های دیجیتال آنلاین مجبور بودند به طرف‌های ثالث معتمدی تکیه کنند، تا بتوانند دفترکلی از تراز مالی از صاحب حساب داشته باشند، یا حسابی از این‌که چه چیزی مال چه‌کسی است.
تصورکنید که پول دیجیتال صرفا کامپیوتری است، درست مثل اسناد دیجیتالی چون فایل‌های متنی یا عکس‌ها که فایل‌های کامپیوتری هستند. من می‌توانم ۱۰۰ دلار را در قالب یک فایل پولی به پیغامی پیوست کنم و برای شما بفرستم. اما درست همچون وضعیتی که در ایمیل هست، ارسال یک فایل ضمیمه به معنای این نیست که آن فایل از کامپیوتر من پاک می‌شود. من می‌توانم همان ۱۰۰ دلار همان پول را دوباره برای فرد دیگری بفرستم، و اساسا خرج کنم. در علم کامپیوتر، این را مشکل خرج‌کرد دوباره می‌خوانند.
تا زمان تولد بیت‌کوین این مشکل را فقط می‌شد با به‌ کار گرفتن یک  طرف سوم معتمد که وظیفه نگه داشتن دفترکل را برعهده داشت حل کرد. آن‌چه از بیت‌کوین مفهومی انقلابی می‌سازد این است که برای نخستین بار مشکل خرج‌کرد دوباره را می‌توان بدون مدد گرفتن از طرف سوم حل کرد.
بیت‌کوین طوری طراحی شده که تقلیدی باشد از استخراج طلا یا دیگر فلزات گران‌بها از زمین؛ فقط تعداد محدود و مشخصی از سکه‌ها را می‌توان از زیر خاک بیرون کشید. تعداد قراردادی که به عنوان سقف تعیین شده است ۲۱ میلیون بیت‌کوین است. این قطعیت و پیش‌بینی‌پذیری برای بسیاری جذاب و مطلوب است، زیرا که تورم پولی مصنوعی را غیرممکن می‌سازد.