لو فیگارو: بحران تهران – ریاض مذاکرات سوریه را تهدید می کند

«ایزابل لاسر» خبرنگار روزنامه فرانسوی «لو فیگارو» نوشت: «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران زمانی که برای نخستین بار در مذاکرات وین در مورد سوریه شرکت کرد با یادآوری این که «15 نفر از 19 تروریست 11 سپتامبر 2001 میلادی، سعودی بودند» به مذاکره کنندگان ریاض حمله کرد.
به گفته یک دیپلمات، این اظهارات نتوانست مانع پیشرفت روند صلح شود. این که ایرانیان و سعودی ها نشستن بر سر یک میز مذاکره را در مورد سوریه پذیرفتند، تصویب قطعنامه 2254 سازمان ملل را در مورد تشکیل دولت انتقالی در سوریه، تسهیل کرد.
«مواجهه خشن تهران و ریاض امیدهای هر چند کوچک به پایان دادن به جنگی را که از پنج سال پیش آغاز شده و جان 250هزار نفر را گرفته و میلیون ها نفر را آواره و بی خانمان کرده است، تهدید می کند. فراتر از مساله سوریه، بحران میان ایران و عربستان سعودی می تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی در سراسر خاورمیانه داشته باشد.»
«کامی گراند» رئیس موسسه پژوهش راهبردی فرانسه اعلام کرد: از نظر فنی، تحولات اخیر نمی تواند نشست آینده ژنو را که برای 25 ژانویه (5 بهمن) میان دولت و مخالفان سوری پیش بینی شده است با مشکل مواجه کند. سعودی ها و ایرانی ها دشوار بتوانند مانع پیشرفت روند صلح آغاز شده توسط سازمان ملل شوند.
وی با اشاره به این که وقایع اخیر می تواند مساله را «پیچیده تر کند»، افزود: مساله سوریه نمی تواند از تنش های میان ایران و عربستان سعودی تاثیر نپذیرد.
به گفته کامی گراند، ایران به عنوان حامی «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه و عربستان به عنوان مادر خوانده مخالفان سوری دیدگاه های متفاوتی در مورد آینده سوریه دارند. قطع روابط دیپلماتیک میان دو قدرت منطقه ای که بر سر «شام » رقابت دارند، ماهیتا به نفع سازش نیست.
اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، ممکن است ماه ها تلاش دیپلمات ها برای موظف کردن همه طرف های درگیر در بحران سوریه به مبارزه با داعش – به عنوان هدف مشترک- نابود شود. بحران فعلی می تواند به تشکیل قطب های مذهبی در حوزه خلیج فارس و گسترش جنگ نیابتی ایران و عربستان در سوریه بیانجامد. همین امر تردیدهای جدی در مورد موفقیت نشست 25 ژانویه به وجود آورده است.
رقابت ایران و عربستان سعودی می تواند روند شکننده صلح را در یمن نابود کند. در این کشور، ائتلاف عربی به رهبری ریاض به «حوثی» ها… حمله می کند. دور بعدی مذاکرات در مورد این کشور که برای 14 ژانویه (24 دی) پیش بینی شده با خطر توقف آتش بس اعلام شده، مواجه است. عراق نیز با دولت شیعه نزدیک به ایران می تواند لرزه های بحران تازه را احساس کند.
حملات عربستان به یمن و حمایت ریاض از دولت مستعفی و فراری صنعا، طی سال 2015 میلادی هزاران غیرنظامی یمنی را به خاک و خون کشیده و زیربناهای آن کشور را نابود کرده است.
در ادامه نوشتار لو فیگارو آمده است: وقایع جدی اخیر میان ایران و عربستان سعودی نه تنها تلاش های جامعه جهانی را برای آرام کردن درگیری ها در سوریه و یمن به خطر می اندازد، بلکه نشان می دهد از آغاز ناآرامی های سوریه تا کنون، فعالان منطقه ای تا چه اندازه استقلال عمل به دست آورده اند. ریاض به تنهایی در یمن دست به مداخله زد؛ آنکارا با هدف قرار دادن یک جنگنده روس بحرانی تازه را به وجود آورد و تهران با حمایت از دولت بشار اسد، خودی نشان داد.
روند نفوذ غرب در منطقه متوقف شده و در حال کاهش است. حتی روسیه نتوانست راه حل خود را در مورد سوریه به متحد ایرانی خود تحمیل کند.
گراند معتقد است: دیپلماسی غرب با دو قدرت منطقه ای بزرگ برخورد کرده که هر کدام به طور مستقل تصمیم خود را گرفته اند و جای مانوری برای روسیه، آمریکا و کشورهای غربی باقی نگذاشته اند.
کاخ سفید نیز با فاصله گرفتن از متحد سعودی و «دشمن» سابق خود (ایران) در واکنش به تنش های اخیر، هر دو کشور را به کاهش تنش فراخواند.
«خروج» آمریکایی ها از خاورمیانه و توافق هسته ای ایران با قدرت های بزرگ که مورد تایید کشورهای حوزه خلیج فارس نیست، همه در تعریف سیاست خارجی فعالان منطقه ای تاثیر گذار است. در پایتخت برخی کشورهای سنی منطقه، آنچه که آنها تهدید ایران می خوانند، دو مساله مبارزه با داعش و اتحاد سیاسی و اقتصادی با کشورهای غربی را به درجه دوم اهمیت رسانده است.
شهید آیت الله نمر یکی از برجسته ترین زندانیان سیاسی عربستان بود که در تاریخ 23 مهر 1393 به اتهام انتقاد از حکومت عربستان به اعدام محکوم شد. دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی عربستان چندی پیش حکم اعدام این روحانی برجسته شیعی را تائید کردند و این امر مورد اعتراض علما، اندیشمندان و سازمان های اسلامی و بین المللی و مقام های عالی رتبه بسیاری از کشورها قرار گرفت. وی روز شنبه گذشته اعدام شد.
اعدام شیخ نمر موجی از اعتراضات ضد سعودی را در کشورهای مختلف به دنبال داشت که در ایران و در جریان این اعتراضات، خساراتی به سفارت و کنسولگری عربستان وارد شد. در پی این حوادث ریاض روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرد.
بنا به اعلام نهادهای حقوق بشری، عربستان در سال 2015، 158 مورد اعدام داشته که نسبت به سال قبل از آن، دو برابر شده و همچنین تعداد گردن زدن ها در این کشور در دو دهه اخیر به بالاترین میزان خود رسیده است.تعداد اعدام ها در عربستان در سال 1995 ، 192 نفر بود.