هدف سامانه موشکی آمریکا در رومانی، ایران است

جواد حیران نیا-وحید پورتجریشی: بعد از گذشت یک دهه از طرح آمریکا برای مقابله با تهدیدات موشکی ایران و با وجود تهدیدات روسیه روز پنج شنبه سپر موشکی آمریکا در اروپا راه اندازی شد.
بعد از میلیاردها دلار سرمایه گذاری و سال ها تلاش و برنامه ریزی برای رفع نگرانی های روسیه، مقامات آمریکایی و ناتو اجرایی شدن این طرح را اعلام کردند.
رابرت بل نماینده وزیر دفاع آمریکا در ناتو با بیان اینکه اکنون ما قابلیت دفاع از اروپا را داریم مدعی شد: ایرانی ها در حال افزایش توان موشکی خود هستند ما هم باید جلوتر از آنها باشیم.
وی گفت: هدف این سپر موشکی روسیه نیست و به زودی این سیستم تحویل ناتو خواهد شد.
این سپر موشکی در منطقه دور افتاده ای از رومانی قرار دارد و روز جمعه آمریکا ساخت دومین سیستم سپر موشکی را در لهستان آغاز کرد که قرار است تا سال ۲۰۱۸ به بهره برداری برسد.
بر خلاف ادعای آمریکا روسیه هدف این سپرهای موشکی آمریکا را بی تاثیر کردن تسلیحات اتمی روسیه می داند تا در صورت درگیری هسته ای بین دو طرف این امکان را به آمریکا بدهد که بتواند اولین استفاده کننده از موشک اتمی علیه روسیه باشد.
نظر به اهمیت این موضوع آنرا در گفتگو با پروفسور «گوتم ادیکاری » مورد بحث و گفتگو قرار دادیم که در پی می‌آید. ادیکاری مشاور ارشد بانک جهانی نیز بوده است. وی محقق و مدرس دانشگاه هاروارد و دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا نیز بوده است.
هدف آمریکا از تاسیس سیستم سپر موشکی در رومانی چیست؟ آیا می توان این موضوع را به معنی گسترش ناتو به سمت شرق تعبیر کرد؟
آمریکا رسما اعلام کرده که هدفش از ساخت سیستم دفاع موشکی در رومانی، حفظ مصونیت اروپا در مقابل کشورهایی  چون ایران است.
روسیه نگاه متفاوتی نسبت به این موضوع دارد. روس ها استقرار این سیستم را به منزله ایجاد بی ثباتی و بخشی از طرحی می بیند که به صورت سیاسی و نظامی این کشور را در بر می گیرد.
شایان ذکر است بر اساس طرح های پیش رو، سیستم ( دفاع موشکی) دیگر ناتو نیز اوایل سال آینده میلادی در لهستان مستقر خواهد شد.
هدایت کل این سیستم مانند کشتی های جنگی مجهز به سامانه موشک های حائل آمریکا در منطقه، تحت کنترل مرکز فرماندهی ناتو در آلمان قرار خواهد داشت.
«رابرت ورک»، معاون وزیر دفاع آمریکا گفته که هدف سیستم دفاع موشکی ناتو، روسیه نخواهد بود و اگر این چنین بود، آمریکا آزادانه اعلام می کرد که برای بازدارندگی در قبال روسیه از آن استفاده خواهد کرد.
در حال حاضر، آنچه که می توان در مورد نصب سامانه موشکی در رومانی گفت این است که هدف از این کار دفاع در برابر حملات احتمالی دیگر بازیگران منطقه است.
واکنش احتمالی روسیه به این سپر دفاعی در عمل چه خواهد بود؟
اگر هدف آمریکا از استقرار این سامانه دفاع در برابر موشک های بالستیک کوتاه برد ایران باشد، چنین ادعا می شود پس بدون توجه به اینکه آیا به عنوان سپری در برابر روسیه هم در نظر گرفته شده است یا خیر، ( این سامانه) سپری است برای بازدارندگی در برابر موشک های ایرانی.
به عنوان یک سیستم دفاعی، مطمئنا این سامانه نوعی بازدارندگی استراتژیک در برابر ایران خواهد بود. مشخصا، «ینس استولتنبرگ»، دبیر کل ناتو، به طور ویژه تاکید کرده که سامانه مستقر در رومانی، به لحاظ فنی قابلیت مواجهه با موشک های روسی را ندارد، که البته مسکو از این موضوع آگاه است.
*تاثیر این سپر دفاعی بر امنیت ایران چه خواهد بود؟ در مورد حرکت ناتو به سمت شرق، گام بعدی این سازمان برای نزدیک تر شدن به مرزهای روسیه چه خواهد بود؟
بر اساس گزارش ها، ایده استقرار یک گردان کوچک از نیروهای زمینی در کشورهای حاشیه بالتیک و لهستان مطرح شده است. هر چند که ناتو با اضافه کردن تعداد کمی نیروی زمینی ظرفیت ایستادگی در برابر حمله بزرگی از جانب روس ها را نخواهد داشت.
این گردان در صورت استقرار کامل، تنها در بهترین حالت مانع تراشی در برابر روس ها برای جلوگیری از حمله آنها خواهد بود. استقرار نیروهای مسلح بیشتر از مقدار فعلی به نظر غیر محتمل می آید.
روسیه مطمئنا از این فرصت برای افزایش میزان توان مقابله و استقرار موشک های بالستیک کوتاه برد خود در نزدیکی مرزهای رومانی استفاده خواهد کرد. 
ممکن است انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شود. در اینصورت، آیا فکر نمی کنید که ناتو با خروج انگلیس تضعیف خواهد شد؟
به نظر من، علیرغم متقاعد کردن طرفداران جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا که اتفاقا حرکت مثبتی برای تثبیت حاکمیت به گمان آنها از دست رفته انگلیس در اتحادیه اروپا به حساب می آید، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، چند تاثیر اقتصادی و استراتژیک منفی در پی خواهد داشت.
اما کمی سخت به نظر می رسد که این موضوع موجب تضعیف ناتو شود. خروج انگلیس منجر به باز شدن دست آلمان و فرانسه در جهت تلاش برای ساخت مرکز فرماندهی اتحادیه اروپا شود که البته این امر ممکن است به ناتو کمک کند یا برعکس.
اما هرگونه تضعیف سیستم اتحادیه اروپا که ممکن است بر اثر خروج انگلیس از این اتحادیه انجام شود، می تواند وضع هر یک از اعضای این اتحادیه را غامض ساخته و به طور مشخص منافع اقتصادی و استراتژیک آنها را مورد تهدید قرار دهد.
موضع روسیه در خصوص خروج احتمالی بریتانیا از اتحادیه اروپا چه خواهد بود؟
به نظر می رسد روسیه نسبت به همه برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و در نتیجه کاهش قدرت ناتو برای تصمیم گیری های سریع، مشتاق تر است.
اما همانطور که گفتم، خیلی مشکل است که از الان بگوییم در صورت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، چه بر سر ناتو خواهد آمد. یکی از این تاثیرات می تواند کاهش میزان مفاهمه مشترک از مسائل استراتژیک میان اروپا و آمریکا شود.
آن هم یک دلیل می تواند داشته باشد و آن اینکه چرا پرزیدنت «اوباما» نسبت به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به شهروندان این کشور هشدار داده و از آنها خواست تا با این طرح مخالفت کنند.