آغاز رابطه فرازناشویی با اعتیاد به گروه‌های موبایلی
گاهی ما به دنبال «ارتباط» می‌گردیم اما از «ضد ارتباط» سر بیرون می‌آوریم. به دنبال پیوند هستیم اما به گسست می‌رسیم. می‌خواهیم شبکه ارتباطی مان را قوی‌تر کنیم و مثلا دوستان بیشتری داشته باشیم اما عملا بهترین و اصلی‌ترین رابطه یا روابط‌‌مان را از دست می‌دهیم. شبکه‌های اجتماعی مجازی، امروز ظاهرا برای ارتباط ساخته شده‌اند اما نوع کاربرد ما گاهی از آن‌ها وسایل ضدارتباطی می‌سازد. گاهی در شبکه‌های مجازی، روابطی شکل می‌گیرد که به فروپاشی یک خانواده منجر می‌شود. گاهی یک آقا یا خانم متأهل در همین فضا دچار اشتباه ویران‌گری می‌شود که جبران آن بسیار دشوار است و گاهی حتی ناممکن.
آچارهایی که به اشتباه برداشته می‌شود
دکتر مریم امین‌زاده، روان‌شناس و متخصص در زمینه روانشناسی شخصیت در این رابطه می‌گوید: «ما در این نوع شبکه‌ها با یک نوع فرایند ارتباط مواجه می‌شویم. فرایند ارتباطی که نیازمند یک سری مهارت‌های پایه‌ای است. اگر شما مهارت‌های زندگی را به مانند یک جعبه آچار در نظر بگیرید در هر مرحله از زندگی باید یکی از این آچارها را برداشت و استفاده نمود. اشتباه برداشتن هر کدام از این ابزارها در هر یک از مراحل زندگی می‌تواند برای بنیان خانواده آسیب‌زننده باشد. فرایند برقراری ارتباط هم از این دست است. یعنی اگر نتوانیم به درستی این مهارت را فرا بگیریم، مطمئنا با مشکل روبه‌رو می‌شویم. کسانی که در این نوع شبکه‌ها به دنبال ارتباط و دوست‌یابی و جلب توجه و محبت هستند، مراحل و مهارت مربوط به فرآیند ارتباط را یاد نگرفته‌اند.»
از پیام تا تصور پیام و دام فرشته‌نمایی
وی در این‌باره به نکته مهمی اشاره می‌کند: «در برقراری ارتباط ما با چند نوع پیام روبه‌رو می‌شویم که عبارتند از: «پیا‌می‌که می‌خواهیم بفرستیم»، «پیا‌می‌که فکر می‌کنیم فرستاده‌ایم»، «پیا‌می‌که واقعا فرستاده‌ایم» و «پیا‌می‌که گیرنده دریافت کرده است.» اما زمانی یک ارتباط را درست و منطقی می‌دانیم که پیا‌می‌که می‌خواهیم بفرستیم با پیا‌می‌که گیرنده دریافت می‌کند، هم‌خوان باشد. متأسفانه این فرمول در این شبکه‌ها کمتر به چشم می‌خورد. بهتر است بدانیم تنها ۷ درصد از اطلاعات ما با استفاده از کلمات و ارتباط کلا‌می به مخاطب منتقل می‌شود. ۵۵ درصد اطلاعات با تُن صدا و ۳۸ درصد با زبان بدن منتقل می‌شود. زمانی که شما اطلاعات و پیا‌می را از طریق تلفن همراه تایپ می‌کنید و آن را به مخاطب مورد نظر می‌فرستید، ممکن است آنچه که فرستاده می‌شود با آنچه که گیرنده دریافت می‌دارد، متفاوت باشد.
چون در این ارتباط، حرکات بدنی و ارتباط غیرکلا‌می دیگر وجود ندارد و چه بسا ارتباط درستی شکل نگیرد. بسیاری از این افراد در دنیای واقعی به دنبال یک ارتباط سالم هستند. وقتی وارد چنین فضاهای مجازی می‌شوند، احساس می‌کنند دیگر گمشده خود را پیدا کرده‌اند. بنابراین ساعت‌های زیادی را صرف این نوع شبکه‌ها می‌کنند. متأسفانه در این شبکه‌ها افراد می‌توانند خود را سانسور و فیلتر کنند. فرشته‌نما و باب میل دیگران نشان می‌دهند، تا موجبات جذب و جلب توجه را به وجود آورند. اگر همین افراد را از فضای مجازی بیرون کشیده و در دنیای واقعی قرار دهیم، شاید به اندازه نیم ساعت هم نتوانند ارتباط مثمرثمری را با دیگران برقرار نمایند.»
وقتی برای هم وقت نداریم
«عامل مهم دیگری که زوجین متأهل را به سمت برقراری ارتباط نامناسب در این شبکه‌ها سوق می‌دهد، نگذاشتن وقت کافی برای یکدیگر است. ما به اندازه کافی وقت شنیدن صحبت‌ها و درد دل‌های دیگران را داریم، اما شنیدن صحبت‌های همسرمان برای ما به نوعی تلف کردن وقت و کسالت‌آور است. چنین می‌شود که به مرور زمان ما با یک دوری عاطفی و قلبی روبرو می‌شویم. زوجینی که فقط به شکل فیزیکی در کنار یکدیگر هستند، اما در قلب‌هایشان نقطه اشتراکی با یکدیگر ندارند، ورودشان به این شبکه‌ها و برقراری یک ارتباط ناصحیح با جنس مخالف، یک نوع واکنش دفاعی به رابطه زوجیتشان با یکدیگر محسوب می‌شود.»
شبکه مجازی و دل‌بستگی به گروه یا شخص خاص
چنانچه هر فردی قبل از استفاده از هر نوع فناوری جدید بتواند بر روی رفتار، گفتار و اعمال خود کنترل و نظارتی داشته باشد، می‌توان گفت به مقدار قابل ملاحظه‌ای خود را از آسیب‌ها و خطرات در پیش رویش محافظت کرده است.
دکتر امین‌زاده در این باره معتقد است: «آگاهی افراد از این که این شبکه‌ها با دنیای واقعیت فاصله دارد و ما وارد یک فضای غیر واقعی می‌شویم، بسیار کمک‌کننده است. وقتی فردی با این دیدگاه وارد شبکه‌ای مجازی می‌شود، دل‌بستگی خاصی به گروه یا شخص خاصی پیدا نمی‌کند. متأسفانه برخی افراد نسبت به شرکت در گروه‌های مختلف اعتیاد پیدا می‌کنند. اگر لحظه‌ای تلفن همراه از آن‌ها جدا شود، دیوانه‌وار به دنبال آن می‌گردند. این نوع از اعتیاد همانند اعتیاد به مواد مخدر است. چنانچه مواد مخدر را از یک فرد معتاد بگیرند، واکنش‌های جسمی و روانی شدیدی را از خود نشان می‌دهد. وقتی وسایل ارتباطی را از این افراد جدا می‌کنند، درگیری فکری زیادی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد.»
اما چه کنیم که تمام وقت‌مان به شرکت در این گروهها تلف نشود؟ «وقتی افراد بتوانند یک برنامه‌ریزی درستِ زمانی، مدیریت زمان، برای خود و خانواده داشته باشند، کمتر با مشکل زمانی مواجه خواهند شد. به طور مثال وقتی را برای ورزش، مطالعه، قدم زدن در پارک یا حتی دعوت کردن همسرمان به یک رستوران اختصاص دهیم. ما آن چنان چشمان و افکارمان را به صفحه گوشی متمرکز می‌کنیم، گویی قرار است معامله بسیار دقیقی را انجام دهیم. در صورتی که ما می‌توانیم این زمان‌های مرده را زنده کرده و از آن‌ها استفاده درست ببریم.»
اپلیکیشن‌های ارتباطی در کلینیک‌های روانشناسی
افراد با ویژگی‌های شخصیتی مختلفی وارد گروهها و شبکه‌های مجازی می‌شوند و شروع به برقراری ارتباط می‌کنند. در این بین اشخاصی نیز هستند که به‌دلیل نداشتن یک سری توانایی‌های خاص در دام یک ارتباط نادرست گرفتار می‌شوند. دکتر امین‌زاده در این‌باره می‌گوید: «معمولا کسانی که توانایی و جرأت‌مندی مقابله در فضای واقعی و حقیقی را ندارند، متوسل به این نوع روابط می‌شوند. در واقع آن‌ها در مقام قهر و گفتگو با دیگران کم می‌آورند. در دنیایی واقعی وقتی فردی نتواند به درستی خواسته خود را مطرح نماید و عقیده و نظر خود را در رابطه با موضوعی بیان کند در واقع هنوز مهارت گفت‌وگو را کسب نکرده است. این افراد، فضای مجازی را فرصتی مناسب برای عرضه خود می‌بینند. آن‌ها به دلیل آن که در دنیای واقعی، اعتماد به نفس ضعیف و پایینی دارند، حضور غیر مستقیم‌شان در گروه‌های مختلف اجتماعی و شبکه‌های مجازی باعث می‌شود بتوانند آن چه را که می‌خواهند با دیگران در میان بگذارند. در این بین اگر رابطه‌ای هم شکل بگیرد چون فرد در یک فضای غیرمستقیمی قرار گرفته، به راحتی می‌تواند احساسات و عواطف خود را با فرد مقابل مطرح کند.»
امروزه با مراجعه به کلینیک‌های روانشناسی متوجه می‌شویم یکی از دغدغه‌های مهم در روابط زوجین، ورود اپلیکیشن‌های مختلف به متن زندگی آن‌هاست. گویی با ورود این نوع فناوری‌ها، عاطفه، همدلی و یک‌رنگی از طرف دیگر خانه بیرون می‌رود. آمار طلاق‌های مربوط به این موضوع گویای آن است که ما هنوز فرهنگ استفاده درست از این نوع فناوری‌ها را کسب نکرده‌ایم یا نیاز به دادن آگاهی و اطلاعات بیشتری است.
استرس‌های شدید در روابط فرا زناشویی
دکتر امین‌زاده، با تأیید این موضوع بیان می‌دارد: «ما مراجعه‌کنندگان فراوانی داریم که از این قضیه بسیار شاکی‌اند. معمولا زوجین شاکی از این هستند که همسرشان مقدار ساعات زیادی را صرف گروهها و چت با افراد مختلف می‌کند و وقت کافی را برای آن‌ها اختصاص نمی‌دهد. اگر همسر مورد مؤاخذه حتی وارد گروه‌های معقول‌تری مثل گروه‌های ادبی، خانوادگی و همکاران شود، طرف مقابل تصور می‌کند حتما کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه است. چون شوهر یا خانم من چشم از این صفحه گوشی برنمی‌دارد. بنابراین ما توصیه می‌کنیم اگر قرار است وارد گروه‌های سالمی هم شوید، حتما قانونی را اتخاذ کرده که در ساعات مشخصی گوشی خود را به دست گیرید. مثلا به اعضای گروه اعلام کنید که از ساعت ۷ تا ۸ شب گروه فعال است.
داشتن یک زمان مشخص و ثابت باعث می‌شود رابطه شما با دیگران به هم نخورد و همان حالت اعتیادگونه را به خود نگیرد. زمانی که ما قرار است رابطه زوج‌هایی را که برای گرفتن طلاق مراجعه می‌کنند، بررسی نماییم، معمولا به کل یک رابطه نظر می‌اندازیم. در روابط فرا زناشویی باید دید که این رفتار جواب به کدام یک از سوال‌های زندگی زوجین است، چون هر زندگی و مشکلات به وجود آمده در آن باید ریشه‌یابی شود. من مراجعه‌کنندگانی را داشته‌ام که دوست دارند هم‌چنان که رابطه خود را با همسرشان حفظ می‌کنند، وارد یک رابطه خارج از روابط زناشویی خود نیز شوند. متأسفانه این نوع روابط چنان استرسی را به فرد مقابل وارد می‌کند که ما از آن به مانند اختلال استرس پس از سانحه یاد می‌کنیم و فرد از لحاظ روانی فشار بسیار زیادی را احساس می‌کند. برخی معتقدند زمان همه چیز را برای بهتر شدن و سازگاری دوباره زوجین حل می‌کند، اما باید گفت این روش کاملا اشتباه و ساده‌لوحانه است. به این نوع روابط مشکل‌دار در زندگی زوجین هر چه سریع‌تر باید رسیدگی شود تا از آسیب‌های محتمل دیگر جلوگیری به عمل آید.»
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.