استفاده طالبان از ابزارهای ماجراجویانه علیه ایران/ چالش امنیت مرزها و حقابه برای ایران

طالبان از روزی که دوباره کنترل اداره افغانستان را به دست گرفت، نتوانسته است از ماجراجویی های گذشته به مسئولیت حکومت داری تغییر دیدگاه دهد و این مسئله هر روز در حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی افغانستان چالش هایی را پدید آورده است. از نگاه ایران مهمترین چالش موضوع حق آبه هیرمند و امنیت مرزهای شرقی کشور است که گویا طالبان به جای مناسبات دیپلماتیک تمایل به استفاده از ابزارهای ماجراجویانه دارد و ابایی هم از بیان این مسئله ندارد. حال سئوال پیش می آید که ایران چه طور باید طالبان را اداره کند.

حسن بهشتی پور در گفتگو با نامه نیوز درباره چگونگی مواجهه ایران با طالبان گفت: ما در برخورد با طالبان که یک حکومت تحمیل شده به افغانستان است باید از موضع قدرت مدارا  کنیم چون امر واقع که در افغانستان اتفاق افتاد در اختیار ایران نبود. متأسفانه دولت تهران پیش بینی لازم را درباره روی کار آمدن طالبان در افغانستان نداشت.

وی افزود: بعد از تفاهم طالبان با آمریکا در دوحه قطر، قرار بود طالبان در قدرت مشارکت کند اما عملا کابل را فتح و دولت قانونی افغانستان را سرنگون کرد. طالبان سابقه تروریستی دارد و از لحاظ تفکری کاملا تفکیری عمل می کند بنابراین ضمن اختلاف مبنایی با شیعیان، همسو با سرویس اطلاعاتی پاکستان اقدام می کند.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با اشاره به 4 راه مقابل ایران برای مواجهه با طالبان اظهار کرد: ایران یا باید با این گروه می جنگید که اصلا به صلاح ایران نبود چون نتیجه جنگ انگلیس در قرن 19، جنگ شوروی در قرن بیستم و جنگ آمریکا در قرن بیست و یکم پیش روی ما قرار دارد.

وی ادامه داد: ورود به افغانستان ساده است اما بودن در آنجا و درگیر شدن جز آنکه ما را دچار مشکلات عدیده کند حاصل دیگری ندارد. راهکار دوم در مقابل ایران این بود که طالبان را به رسمیت بشناسند و فریب گرایش های ضدآمریکایی این گروه را بخورد. جمهوری اسلامی این راهکار دوم را نیز پیش نبرد چون می دانست ماهیت حکومت طالبان در ضدیت با جمهوری اسلامی ایران است، ضمن آنکه این گروه خودش را به مردم افغانستان تحمیل کرده است.

بهشتی پور با بیان اینکه مردم افغانستان هم اکنون مجبورند پدیده افغانستان را تحمل کنند، گفت: راهکار سوم مبارزه نیابتی با آمریکا است. مثلا توسط پسر احمد شاه مسعود و دیگران جنگی نیابتی را در افغانستان علیه طالبان راه بیاندازد. این راهکار هم قطعا مشکلات ایران را زیاد می کرد چون امنیت افغانستان عملا روی مرزهای شرقی ایران تأثیر مستقیم می گذارد.

وی افزود: ایران راهکار چهارم را در مواجهه با طالبان برگزید یعنی از یک طرف طالبان را به رسمیت نشناخت اما در عین حال روابط محدودی را با حکومت مستقر افغانستان تعریف کرد تا بتواند مردم افغانستان را کمک کند.